Kiedyś dworzec kolejowy w Gdyni znany był pod nazwą Gdynia Główna Osobowa. Jest to jedna z największych stacji kolejowych na terenie Polski. Według swojej kategoryzacji, Polskie Koleje Państwowe przyznały temu dworcowi kategorię A.
Pierwszy budynek dworca powstał w latach 1923-1926. Jego projektantem był Romuald Miller. Po zniszczeniach, jakich doznał pierwotny budynek, został on odbudowany w latach pięćdziesiątych. Autorem kolejnego projektu był profesor Wacław Tomaszewski.
Aktualnie kompleks dworca składa się z budynku Dworca Głównego, który znajduje się przy placu Konstytucji, oraz połączonego z nim zadaszonym przejściem Dworca Podmiejskiego (znajduje się on od strony ulicy 10 lutego).
Zaraz obok budynku Dworca Głównego znaleźć można stanowiska odjazdowe dworca autobusowego PKS oraz pętlę trolejbusową.
Położenie dworca
Każdy dworzec kolejowy powinien być położony w bliskim sąsiedztwie z centrum miasta, szczególnie jeśli mowa jest o dworcu głównym.
Takie też położenie ma gmach Dworca Głównego Gdyni, który znajduje się ścisłym centrum miasta. W jego bliskim sąsiedztwie znaleźć można perony odjazdowe komunikacji autobusowej PKS. Kolejnym ułatwieniem dla podróżnych jest bliskie położenie jednej z głównych pętli sieci trolejbusowej.
Jeśli podczas podróży zdarzy się przesiadka z Dworca Podmiejskiego, szybko można się do niego dostać, dzięki zbudowaniu krytego przejścia, którego połączy go z dworcem Gdynia Główna.
Dodatkowo w okresie letnim, gdy teren ten jest szczególnie odwiedzany przez turystów, spod budynku Dworca Głównego dojechać można bezpłatnym autobusem do przystani, a dalej tramwajami wodnymi do Jastarni czy na hel. Trasę tę obsługuje darmowy autobus linii 050. Jest to niskopodłogowy, dwupiętrowy autobus. Kursuje on co 30 minut pomiędzy godziną 8 a 21.30.
Remont dworca
Na początku grudnia 2009 roku zakończony został pierwszy etap modernizacji dworca głównego Gdynia Główna. Jest to częścią przebudowy całej linii kolejowej Warszawa-Trójmiasto.
Przez okres dwóch lata remontowi uległy tory. Wymieniono urządzenia sterowania ruchem kolejowym, całą sieć trakcyjną oraz nawierzchnię torową z podtorzem oraz odwodnieniem. Wyremontowano również i zmodernizowano budynek nastawni GO. Wyposażony został on w nowoczesny system komputerowych urządzeń sterowania ruchem kolejowym.
Pierwszy etap miał na celu modernizację stacji i zapewnienie jej wyższego komfortu. Zwiększona została również prędkość, z jaką mogą się poruszać pociągi – z 40 do 60 km/h. Docelowo przejazd pomiędzy Gdańskiem a Warszawą ma trwać 133 minuty przy użyciu taboru z pudłem wychylnym oraz 30 minut więcej przy użyciu taboru klasycznego. Niestety, do czasu finałów EURO 2012 nie zostaną wyremontowane wszystkie tory, jednak w planach jest zapewnienie pełnej sprawności torów głównych.
Przejazd pomiędzy stacją Gdynia Główna a Warszawa Centralna trwa obecnie około pięciu godzin. Jednak najgorsza sytuacja ma być w 2011 roku, gdy nastąpi skumulowanie się robót. Przejazd ma się wydłużyć o około godzinę.
W połowie maja 2010 roku ma rozpocząć się remont dworca Gdynia Główna. Mają również zostać odnowione perony dworca.
Dworzec Gdyni Głównej jest obecnie objęty ochroną konserwatora zabytków z powodu wpisania go na listę zabytków. Niestety, mimo tego jest to jeden z najbardziej zaniedbanych dworców kolejowych znajdujących się w Polsce.
Aktualnie przygotowywana jest dokumentacja, a wkrótce mają się rozpocząć procedury przetargowe. W związku z remontem budynek Dworca Głównego nie zostanie zamknięty. Zakładano początkowo, aby przed budynkiem ustawić prowizoryczne kontenery, których zadaniem było pełnienie funkcji kas. W gmachu budynku zakładano pozostawienie wąskiego przejścia, które miało prowadzić na perony. Jednak po wielu przemyśleniach, postanowiono nie zamykać dworca, a remont ma przebiegać określonymi etapami.
Na ten sam rok przewidziano także start remontu peronów obsługujących pociągi dalekobieżne. Ma być wymieniona nawierzchnia, zbudowane wiaty, windy oraz wymienione tory.
Na remont pozyskano dotację w wysokości 135 milionów złotych, które mają pochodzić z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
Wyposażenie dworca
Do hali głównej dworca dostać się można kilkoma wejściami. Dwa główne wejścia prowadzą od razu do kas, które zajmują przestań między tymi wejściami. Prosto od wejścia wschodniego można w szybki sposób dostać się na perony prowadzącym do nich przejściem podziemnym. Również przy tym wejściu znaleźć można wiele punktów gastronomicznych. Drugie dostępne dla podróżnych przejście podziemne łączy Dworzec Podmiejski z peronem numer 1.
Na stacji spotkać można również funkcjonujące semafory świetlne oraz nastawnię dysponującą GO, która znajduje się w pobliżu północnego końca peronów.
Aktualnie planowana jest modernizacja stacji. Planowana jest przebudowa hali głównej dworca. Dla większej wygody podróżnych zadaszone mają zostać perony. Dodatkowo mają nastąpić zmiany w systemie sterowania ruchem kolejowym.
Gdynia Główna – sekrety
Dworzec Gdyni Głównej kryje bardzo wiele sekretów, które niejednokrotnie fascynują osoby interesującymi się tego typu obiektami.
Ciekawą sprawą jest tylko jeden tor pomiędzy peronem czwartym a piątym. Przylegają do niego krawędzie obu tych peronów. Można poczuć się jak na indyjskim dworcu i wsiąść do pociągu z obu jego stron. Jednak każdy zapowiadany odjazd z tego peronu zapowiadany jest jako odjazd z peronu numer cztery.
Podziemia dworca ukrywają dwa schrony przeciwlotnicze, których zadaniem jest ukrycie ludzi w razie sytuacji zagrożenia życia poprzez wojnę lub inny atak zbrojny.
W poczekalni Dworca Głównego można podziwiać mozaiki, które prezentują morski krajobraz, polichromia obrazujące ciała niebieskie oraz znaki zodiaku. Druga mozaika przedstawia Pegaza znajdującego się na kole PKP.
Dopiero niedawno usunięty został napis „Osobowa” znajdujący się na budynku głównym. Stało się to przy okazji zmiany nazwy z Gdynia Główna Osobowa na Gdynia Główna.
Ruch pociągów i perony
Stacja Gdynia Główna jest początkiem i końcem bardzo wielu pociągów, które dojeżdżają do Gdyni z południa Polski, choć nie tylko. Stacja ta jest również stacją początkową dla osobowych pociągów regionalnych działających na połączeniach na Hel czy do Kościerzyny.
Dodatkowo przez Gdynię Główną przebiega trasa trójmiejskiej SKM. Dla pociągów tej trasy, Gdynia Główna jest jedynie stacją przelotową.
Stacja Gdynia Główna wyposażona jest w pięć peronów, które połączone są przejściami podziemnymi. Peron trzeci jest częściowo zadaszony. Znajduje się na nim również kasa do sprzedaży biletów. Perony położone są pomiędzy budynkiem dworca przy placu Konstytucji a ulicą Morską. Ich numeracja zaczyna się jednak od strony budynku.
Peron pierwszy, jest peronem wysokim, który obsługuje ruch SKM. Przebiegają przy nim również pociągi zmierzające w kierunku Wejherowa oraz w stronę Gdańska. Peron drugi i trzeci mają za zadanie obsługę pociągów dalekobieżnych, które przyjeżdżają od strony Gdańska. Pozostałe perony, czwarty oraz piąty, zajmują się obsługą pociągów dalekobieżnych, przy przyjeżdżają od strony Wejherowa.
